تدریس درس فیزیک جدید به دانشجویان با رویکرد مبتنی بر استفاده از ماهیت علم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزش فیزیک، دانشگاه فرهنگیان، تهران.

2 استاد مدعو فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید رجایی، تهران.

چکیده

در این مقاله به بررسی تأثیر تدریس مبتنی بر استفاده از ماهیت علم بر میزان جهان­بینی علمی و دانش علمی دانشجویان در درس فیزیک جدید می‌پردازیم. در طی این پژوهش دانشجویان در کلاس درس فیزیک جدید در گروه آزمایش، علاوه بر محتوای درسی با مباحثی همچون تأثیرات فرهنگی، اجتماعی بر فیزیکدانان دورۀ جدید، مراحل دستیابی به قوانین علمی در دورۀ فیزیک جدید، تغییرپذیری علم با مقایسۀ فیزیک کلاسیک در برابر فیزیک جدید نیز آشنا می‌شوند. این روش تحقیق از نوع پژوهش کاربردی و شبه‌آزمایشی است که درگروه آزمایش آموزش مبتنی بر ماهیت علم در تدریس مباحث فیزیک جدید لحاظ شده است و برای گروه کنترل شیوۀ متداول تدریس این درس در نظر گرفته شده است. برای اندازه‌گیری و مقایسۀ میزان جهان­بینی علمی و دانش علمی دانشجویان از پیش­آزمون و پس­آزمون استفاده شد. در نهایت مشخص شد که علاوه بر تغییر جهان­بینی علمی دانشجویان گروه آزمایش، دانش علمی آنها نیز در درس فیزیک جدید نسبت به گروه کنترل بیشتر است.

تازه های تحقیق

 بررسی تأثیر تدریس مبتنی بر استفاده از ماهیت علم بر میزان جهان­بینی علمی و دانش علمی دانشجویان در درس فیزیک جدید می‌پردازیم. در طی این پژوهش دانشجویان در کلاس درس فیزیک جدید در گروه آزمایش، علاوه بر محتوای درسی با مباحثی همچون تأثیرات فرهنگی، اجتماعی بر فیزیکدانان دورۀ جدید، مراحل دستیابی به قوانین علمی در دورۀ فیزیک جدید، تغییرپذیری علم با مقایسۀ فیزیک کلاسیک در برابر فیزیک جدید نیز آشنا می‌شوند. این روش تحقیق از نوع پژوهش کاربردی و شبه‌آزمایشی است که درگروه آزمایش آموزش مبتنی بر ماهیت علم در تدریس مباحث فیزیک جدید لحاظ شده است و برای گروه کنترل شیوۀ متداول تدریس این درس در نظر گرفته شده است. برای اندازه‌گیری و مقایسۀ میزان جهان­بینی علمی و دانش علمی دانشجویان از پیش­آزمون و پس­آزمون استفاده شد. در نهایت مشخص شد که علاوه بر تغییر جهان­بینی علمی دانشجویان گروه آزمایش، دانش علمی آنها نیز در درس فیزیک جدید نسبت به گروه کنترل بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Teaching Modern Physics Based on Nature of Science Approach

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Arbabifar 1
  • Somayeh Nazerdeylami 2
1 Department of physics, Farhangian University, Tehran, Iran (Corresponding author)
2
چکیده [English]

In this paper we study the effect of using nature of science on the worldview and scientific knowledge of students in the course of modern physics. During this research, students of experimental group in the new physics course learnt topics such as cultural and social effects on physicists, the stages of achieving scientific rules, and the variability of science by comparison classical physics versus new physics, in addition to the course content. This is an applied quasi-experimental study which was done on two groups of students. The experiment group received the course of modern physics through using nature of science approach and the control group received it routinely. Pre-test and post-test were used to measure and compare the level of scientific worldview and scientific knowledge of students. Finally, it was found that in addition to changing the scientific worldview of the students in the experimental group, their scientific knowledge in the new physics course was more than the control group

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nature of Science
  • Physics Education
  • Modern Physics

ماهیت علم

مراجع

  1. McComas, W. F., Clough, M. P. & Almazroa, H. 1998. ‘The role and character of the nature of science in science education’. In: W. F. McComas (ed.) The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies . Hingham: Kluwer Academic Publishers, pp 3–40.
  2. Lederman, N.G. 2004. Syntax of nature of science within inquiry and science instruction. In L.B. Flick & N.G. Lederman (Eds.), Scientifi c Inquiry and Nature of Science . Dordrecht:
  3. Hodson, D. 2009. Teaching and learning about science: Language, theories, methods, history, traditions and values . Rotterdam/Taipei: Sense Publishers.
  4. Irzik, G. & Nola, R. 2011. ‘A Family Resemblance Approach to the Nature of Science for Science Education’, Science & Education 20: 567–607.
  5. کوهن، تامس. (1397). ساختار انقلاب­های علمی، ترجمه سعید زیباکلام، تهران، سمت.
  6. ابراهیمی تیرتاش، فهیمه، شیخ رضایی. (1396). حسین، نقد و بررسی مؤلفه­های ماهیت علم در آموزش علم، فصلنامه روش­شناسی علوم انسانی، سال 23، شماره 93، 160-135.
  7. Hodson, D. 2014. In M.R. Matthews (ed.), International Handbook of Research in History, Philosophy and Science Teaching, DOI 10.1007/978-94-007-7654-8_28, Springer Science+Business Media Dordrecht 2014.
  8. عبدالملکی، صابر و همکاران. (1394). فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال سوم، شماره 5، 156-133.
  9. Norris, S.P., & Phillips, L.M. 2003. How literacy in its fundamental sense is central to scientific lite-racy. Science Education, 87, 224-240
  10. کرین، کنت. اس. (1379). فیزیک جدید، ترجمه منیژه رهبر، بهرام معلمی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  11. گاموف، جورج. (1365). سرگذشت فیزیک، ترجمه رضا اقصی، تهران، چاپ و نشر بنیاد تهران.
  12. Kipnis, N. 1998. Theories as models in teaching physics, Science & Education, VOL. 7, Issue 3, 245-260.
  13. محبوبی، خدیجه، وصالی، منصور، سعادت، مهدی. )1390.( بررسی تأثیر آموزش تاریخ فیزیک بر دانش و نگرش شاگردان دختر پایه دوم دبیرستان، نوآوری­های آموزشی، دوره 9، شماره 37، 70-53.
  14. Nelson, C.E., Scharmann, L.C., Beard, J. et al. 2019. The nature of science as a foundation for fostering a better understanding of evolution. Evo Edu Outreach 12, 6.

 

 

پژوهش در آموزش علوم تجربی
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
این شماره با تایید مدیریت و اعضای هیات تحریریه نشریه، به مقالات برگزیده سومین همایش ملی دانش موضوعی - تربیتی آموزش فیزیک در دانشگاه فرهنگیان اختصاص یافته است.
آذر 1400
صفحه 27-34

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 15 آذر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار