بررسی میزان توجه به کاربرد آنالوژی در آموزش شیمی در کتاب‌های درسی شیمی دوره دوم دبیرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی شیمی، دانشگاه فرهنگیان، صنوق پستی 889-14665، تهران، ایران

چکیده

کتاب‌های درسی به عنوان یکی از ابزارهای مهمّ در تحقق اهداف آموزشی، نقش اساسی در یادگیری دانش آموزان دارند. آنالوژی‌ها (شبیه نماها) یکی از راهکارهای ساده برای نیل به این اهداف می باشند. آنالوژی‌ها با ایجاد ارتباط ساده بین موضوعات آشنا با مفاهیم ناآشنا در درک آنها کمک می‌کنند. شیمی یکی از دروس دبیرستانی است که بیشتر موضوعات آن جنبه‌ی نظری دارد و یادگیری آنها برای دانش‌آموزان با چالش‌های زیادی همراه است. وجود کتاب‌های درسی مناسب یکی از ابزارها برای حل این مشکل است. با توجه به اهمّیّت استفاده از آنالوژی‌ها در یادگیری موضوعات درسی، استفاده از آنها در یادگیری بهتر موضوعات شیمی در کتاب‌ها و هنگام تدریس می‌تواند گره‌گشا باشد. هدف این مطالعه بررسی کتاب‌های درسی شیمی جهت تعیین میزان استفاده از آنالوژی در آنها است. این پژوهش از نظر ماهیت تحقیق، توصیفی- پیمایشی- تحلیلی و از لحاظ رویکرد؛ ترکیبی (کمّی و کیفی) است. برای استخراج آنالوژی‌های موجود در کتاب‌های درس شیمی از چک لیست محقق‌ساخته استفاده شد و نوع تحلیل محتوای پژوهش، تحلیل مفهومی بود. نتایج نشان می‌دهد، علی‌رغم آشنایی طراحان کتاب‌های درس شیمی با اهمّیّت آنالوژی، از این ابزار به اندازه‌ی کافی در این کتاب‌ها استفاده نشده است؛ ولی آنالوگ‌های موجود در کتاب به طور شفاف بیان شده‌اند و اکثر نکات ضروری برای داشتن آنالوگ‌های مناسب در آنها رعایت شده است. پس لازم است در بازنگری‌های بعدی کتاب‌های درسی شیمی استفاده‌ی بیشتری از آنالوژی‌های مناسب مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the amount of attention paid to the use of analogy in Chemistry education in Second period high school chemistry textbooks

نویسنده [English]

  • samad hosienisadr
Department of Chemistry, Farhangian University, P.O. Box 14665-889 Tehran, Iran
چکیده [English]

Textbooks, as one of the most important tools in achieving educational purposes, play a key role in the learning of students. Analogies are one of the simple ways to achieve these goals. Analogies help in understanding of unfamiliar concepts by making simple connections between familiar and unfamiliar topics. Chemistry is one of the high school subjects, most of which have a theoretical aspect, and learning them is associated with many challenges for students. Having suitable textbooks is one of the tools to solve this problem. According to the importance of using analogies in learning subjects, using them in better learning of chemistry topics in books and during teaching can be a solution. The aim of this study is to examine chemistry textbooks to determine the amount of use of analogy in them. In terms of the nature of the research, this research is descriptive-survey-analytical and in terms of approach; It is a combination (quantitative and qualitative). A researcher-made checklist was used to extract the analogies in the chemistry textbooks, and the type of research content analysis was conceptual analysis. The results show that Despite the familiarity of designers with the importance of analogy, this tool hasn’t been used enough in chemistry textbooks; But the analogs in the book are clearly stated and most of the necessary points for having suitable analogs are observed in them. Therefore, it is necessary to pay more attention to the use of appropriate analogies in the next revisions of chemistry textbooks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • use of analogy
  • Chemistry education
  • Chemistry textbook